3. ONTWERP

3.4 Veiligheid van speeltoestellen

Tijdens het ontwerpen en bij de oplevering van het schoolplein moet er ook rekening gehouden worden met de veiligheid van de speelruimte. Op het gebied van veiligheid helpt de wet een handje met het bepalen van wat ‘veilig’ is. Speelruimtes moeten namelijk voldoen aan eisen uit het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (het WAS), met als doel dat de kans op ernstige ongelukken tijdens het spelen minimaal is.

Toestellen uit een catalogus hebben vrijwel altijd al een keuring ondergaan, maar toestellen die een ontwerper bijvoorbeeld speciaal voor jullie plein ontwerpt zijn waarschijnlijk nog niet gekeurd. Ook constructies van natuurlijke materialen, zoals boomstammen die aan elkaar bevestigd zijn en een klimelement vormen moeten volgens de wet gekeurd worden. De ontwerper kan vaak tijdens het ontwerpproces al advies inwinnen bij een aangewezen keuringsinstantie (AKI) met ontwerptekeningen. Echter is iets als een klimobject van liggende boomstammen vaak uniek en kan deze pas gekeurd worden als die eenmaal geplaatst is. Dat wordt dan gedaan in een zogenaamde ‘stukskeuring’. Daarbij wordt gelet op het toestel zelf en de plaatsing van het toestel op het plein.

Tot slot is het belangrijk dat het schoolplein na de oplevering veilig blijft. Maak afspraken over de inspecties en het beheer van speeltoestellen en de speelomgeving. Zorg dat het duidelijk is wat er gecontroleerd moet worden, wie dat doet, wanneer/met welke regelmaat dat gebeurt en hoe geconstateerde gebreken verholpen worden.

Tips

• Zorg er altijd voor dat risico’s zichtbaar zijn. Dan kunnen kinderen voordat ze ergens op af rennen de risico’s inschatten en bepalen of ze het aandurven of niet. En hoe ze er mee om willen gaan.
• Vraag je ontwerper of hij of zij ervaring heeft met keuringen, risicoanalyses, veiligheid, etc. Sommige ontwerpers hebben zich hier speciaal voor laten bijscholen en kunnen een adviserende rol hebben bij de uitvoering.

Het warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS)

• Het WAS gaat specifiek over speeltoestellen en bijbehorende ondergronden en heeft als primair doel het terugbrengen van niet aanvaardbare risico’s. Een risico is onaanvaardbaar als het aanleiding geeft tot het ontstaan van ernstig letsel, als het risico onherkenbaar is voor kinderen of als het risico de speelwaarde niet verhoogt. Het WAS is niet bedoeld om alle risico’s weg te nemen: kinderen moeten hun grenzen kunnen verleggen bij hun spel en hierbij is een zeker risico nodig.
• Bij het WAS horen normen (NEN-EN 1176 en NEN-EN 1177) waarin vastgelegd is waar een speeltoestel in de regel aan moet voldoen om onaanvaardbaar risico uit te bannen, en hoe dit gekeurd, gemeten en berekend kan worden. Het voldoen aan deze normen geeft een vermoeden van veiligheid, wat betekent dat het geen garantie is maar eveneens dat een toestel soms ook veilig kan zijn als het niet aan de norm voldoet.